http://shyn.ru
ИЙИ ХЕЙ-АЪТ ДИРИЖЕРЛАРЫ
Генерал-лейтенант Валерий Михайлович Халилов – (1952 чылдың январь 30, Термез, Узбек ССР — 2016 чылдың декабрь 25, Сочи хоорай чоогунда Кара далай, Россия) — дирижёр, композитор. Ансамбльдиң начальниги – А. В. Александров аттыг Россияның шерииниң Академиктиг ыры болгаш сам ансамблиниң удуртукчузу (апрель-декабрь 2016 чыл). РФ-тиң Чепсектиг Күштериниң шериг-оркестр албанының начальниги – кол шериг дирижеру (2002—2016). (2010). Россияның композиторлар эвилелиниң кежигүнү.
В. Халилов Тывага Александров аттыг ансабли-биле удаа-дараа кээп, тыва хөгжүмчүлер-биле чоок таныжып, оларга кончуг улуг дузазын көргүзүп чораан. «Тыва» деп маршты бижээш, ТР-ниң Чазааның Үрер хөгжүм оркестринге белекке берген. Ол Тываны дораан-на сеткил-сагыжынга чоок хүлээп ап, кижилерин сонуургап эгелээн. Хөгжүмчүлер-биле чоок аралажып, оларның уран-чаяанын хүндүлээр, бодунуң эрттирип турганы «Спасск суургазы» деп үрер хөгжүм делегейинде ат-сураглыг фестивалынче болгаш өске-даа хөгжүм шуулганнарынче чалап турган. Ооң чурталгазының сөөлгү чылдары Тыва-биле сырый доңнашкан. Аңаа бистиң чуртувусту ажыдып берген баштайгы тыва эжи Республиканың уран-чүүл школазының директору, ТР-ниң Чазааның Үрер хөгжүм оркестриниң тургуузукчузу Тимур Дулуш (оркестр ам ооң адын эдилеп чоруур). Ол ийи өндүр улуг хөгжүмчүлер соңнай-мурнай бо өртемчейден чарлып чоруткан.
2017 чылдың январь 7-де ТР-ниң Чазааның Баштыңының Чарлыы-биле Тываның күрүне филармониязынга В. Халиловтуң чырык адын тывыскан.
Бо чылды5 январь 30-де (В. Халиловтуң төрүттүнген хүнү) Россияның 15 хоорайларынга Валерий Халиловтуң бүгү-делегей чергелиг хөгжүм фестивалы болуп эрткен.
ТЫВА «ДОШТА ХӨГЖҮМ» ХАЛИЛОВТУҢ ФЕСТИВАЛЫНГА КИРИШКЕН
Январь 30-де «Сүбедей» спорткомплекизинге Валерий Халиловтуң бүгү-делегей чергелиг хөгжүм фестивалынга ТР-ниң Чазааның үрер хөгжүм оркестири киришкен. Фестиваль чүгле биске эвес Москва, Санкт-Петербург, Сочи, Севастополь, Калининград, Южно-Сахалинск, Якутск дээш оон-даа өске хоорайларга чаңгыс дем-биле эгелээн болгаш онлайн дорт дамчыдылга-биле бүгү Россияга дамчыдылганы кылып турган.
Чоннар аразының фестивалынга чаагай орукту оштап «Цам»-ның көргүзүү-биле эгелээн. Үрер хөгжүм оркестриниң ойнакчылары шупту коньки кырынга чуңгулавышаан Валерий Халиловтуң Россия биле Тываның эп-найыралының 100 чылдаанынга белекке бергени «Тыва» деп маршты болгаш өске-даа аялгаларын күүсеткен.
ТР-ниң Чазааның Тимур Дулуш аттыг үрер хөгжүм оркестри дириг хөгжүмнү дош кырынга самнап тургаш ойнаар делегейде чаңгыс коллектив бооп турар. Оларның канчаар белеткенип турганын оркестрниң дирижеру Саян Салчактан айтырдым:
- Чартык ай хире даштын дошка белеткенгеш, сөөлгү хүннерде кежээден кара дүнге киир «Сүбедей» спорт комплекизинге белеткенип трудувус. Бо оолдар шупту «Тыва эскадрон» хөкей командазының ойнакчылары болгаш, конькиге чуңгуулаары чүгээр болгаш улуг бергедээшкин чок болду. Дорт эфирге киржир улуг харыысалгалыг хемчег болгаш, черле сүрээденчиг болду.
АРЖААНА Чамзырын
СОЧИЖЕ ХӨГЖҮМЧҮ-ХӨККЕЙЖИ
ИЙИ ТЫВА КОМАНДА ЧОРУУР
Редакциядан: Үрер хөгжүм оркестри болгаш Тывкүрфилармонияның кады боттандырып турары дош программазы уламчылавышаан. В. Халиловтуң фестивалынга киржилге Улуг Тиилелгеге тураскааткан Сочиге бараалгадыр көргүзүүнүң белеткелинге база улуг идиг.
Хөгжүмчүлерниң дошка шимчэп, хөгжүм ойнаарынга хөкей белеткели кончуг улуг дузалыг болуп турар. «Тыва эскадрон» - хөгжүмчүлерниң шайбалыг хөкейге командазы бо чазын Сочи хоорайга 18+ назылыг ойнакчылар аразынга Россия чемпионадынга киржир. Улуг маргылдаага Тываны аныяк хөгжүмчүлер болгаш хоочуннар командалары төлээлээр. Хоочуннар мооң мурнунда «Дүнеки хөкей лигазының» регионнар лигазынга чемпионнап каан. Ойнаар хевирлер спортунда Тывада ховар чедиишкин болган.
Дош программазы чүгле хөгжүмнү эвес, а кадык амыдыралды, спорттуң ойнаар хевирин, кижилерниң амыдыралдың чырык талазын шилип алырынче улуг идигни берип турар делгем, кластерлиг программа болуп, кедизин көргүзе берген.